Over Mime Archieven

Op deze website vind je historische bronnen en onderzoeksmaterialen met betrekking tot de Nederlandse mime. Dit is onderdeel van het theaterwetenschappelijk onderzoek van Marijn de Langen, dat zij uitvoert bij het Lectoraat van de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam. Het onderzoek richt zich op de geschiedenis en actualiteit van Mime in Nederland, in dialoog met het werkveld (mimegezelschappen, makers, spelers, producenten etc.), de Mime Opleiding in Amsterdam, en de Allard Pierson Theatercollectie.

Nederlandse mime

Nederlandse mime is een springlevend theatergenre, met internationaal gerenommeerde makers zoals Boogaerdt/VanderSchoot, Jakop Ahlbom Company, Schweigman&, theatergroep Bambie. Het genre ontwikkelde zich in de jaren zestig van de vorige eeuw, toen onder invloed van de mime corporel techniek van de Franse mimevernieuwer Etienne Decroux, een moderne mime-stroming in Nederland ontstond. De School voor bewegingstheater op basis van Mime, die in 1965 door Frits Vogels en Arnold Hamelberg werd opgericht, is de voorloper van de huidige Mime Opleiding aan de Academie voor theater en dans, die sinds 1968 bestaat (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten). Deze school staat aan de basis van de Nederlandse mimetraditie.

Nederlandse mimespelers en makers gingen in de jaren zestig van de vorige eeuw op vernieuwende manieren op zoek naar interdisciplinariteit in het theater. Met het lichaam en de beweging als uitgangspunt zochten ze naar kruisbestuivingen met muziek, beeldende kunst, poëzie en architectuur. Nederlandse mime is historisc[h gezien een experimentele theatervorm, die de traditionele theaterruimte vaak verruilt voor buiten of op locatie spelen.
Sinds de jaren negentig is Nederlandse mime meer en meer intercultureel geworden. Studenten van over de hele wereld studeren aan de Amsterdamse Mime Opleiding.

Theatererfgoed

Mimearchieven.nl is bedoeld om inspirerende bronnen die opgeborgen zitten archieven en persoonlijke collecties, en waarvan huidige generaties mimers weinig weet hebben in de openbaarheid te brengen. Ook is de website bedoeld om het denken over theatererfgoed en de urgentie om daar op duurzame manieren mee om te gaan te stimuleren.

Met ‘Nederlandse Mime Archieven’ wordt hier in het bijzonder verwezen naar twee archieven: het archief van de Stichting Nederlandse Pantomime (SNP), een stichting die actief was tussen 1952 en 1969 (3,5 strekkende meter), en het archief van het Nederlandse Mime Centrum (NMC), dat bestond tussen 1969 en 1992 (15,6 strekkende meter). De archieven, die op dit moment slechts beperkt geïnventariseerd zijn, zijn deel van de theatercollectie van de Universiteit van Amsterdam (Allard Pierson). Ze worden bewaard in het IWO boekendepot in Amsterdam Zuid-Oost en zijn op aanvraag publiek toegankelijk. Voor een beschrijving van de inhoud van de dozen, zie in de feed de plaatsingslijsten van de beide archieven.
Naast deze institutionele Mime Archieven, hebben vele mimespelers, gezelschappen en makers persoonlijke archieven opgebouwd. Uit deze collecties wordt op deze website ook materiaal gedeeld. Ook Marijn de Langen heeft in de afgelopen 20 jaar een omvangrijk archief rondom de Nederlandse mime opgebouwd, in de feed wordt hiernaar verwezen als ‘collectie MdL’.


Wil je reageren of bijdragen aan deze site? Neem hier contact met Marijn de Langen op!

About Mime Archives

On this website you will find historical sources and research materials related to Dutch mime. This is part of the Performing Arts research of dr. Marijn de Langen, which she conducts at the Lectorate of the Academy for Theatre and Dance in Amsterdam.The research focuses on the history and actuality of Mime in the Netherlands, in dialogue with the field (mime companies, makers, actors, producers etc.), the Mime School in Amsterdam, and the Allard Pierson Theater Collection.

Dutch mime
Dutch mime is a vibrant theater genre, with internationally renowned companies such as Boogaerdt/VanderSchoot , Jakop Ahlbom Company, Schweigman&, Bambie. The genre developed in the 1960s, when under influence of the mime corporel technique of the French mime innovator Etienne Decroux, a modern mime movement emerged in the Netherlands. The School for movement theater based on Mime, founded in 1965 by Frits Vogels and Arnold Hamelberg, is the forerunner of the current Mime School at the Academy for Theatre and Dance in Amsterdam, which has existed since 1968. This school is at the foundation of the Dutch mime tradition.

Dutch mimes explored interdisciplinarity in theater in innovative ways in the 1960s. Using the body and movement as a starting point, they sought to cross-pollinate with music, visual art, poetry and architecture. Dutch mime has historically been an experimental theater form, often trading the traditional theater space for outdoor or on-location play. Since the 1990s, Dutch mime has become increasingly intercultural. Students from all over the world study at the Amsterdam Mime School.

Theater heritage
Mimearchieven.nl is intended to bring into the public domain inspirational resources that are tucked away sitting archives and personal collections, and of which current generations of mimers have little knowledge. The website is also intended to stimulate thinking about theater heritage and the urgency of dealing with it in sustainable ways.

‘Dutch Mime Archives’ here refers specifically to two archives: the archive of the Dutch Pantomime Foundation (SNP), a foundation that was active between 1952 and 1969 (3.5 linear meters), and the archive of the Dutch Mime Center (NMC), which existed between 1969 and 1992 (15.6 linear meters). The archives, which currently have only limited inventory, are part of the theater collection of the University of Amsterdam (Allard Pierson). They are kept in the IWO book depository in Amsterdam Zuid-Oost and are publicly accessible upon request. For a description of the contents of these boxes, see the inventory lists in the feed (only available in Dutch).
In addition to these institutional Mime Archives, many mimes, companies and creators have accumulated personal archives. Material from these collections is shared on this website. In the past 20 years Marijn de Langen has also built up an extensive archive around Dutch mime herself, referred to in the feed as ‘collection MdL’.

Would you like to react or contribute to this site? Please contact Marijn de Langen here!



NMC, SNP archieven/archives


De archieven van het Nederlands Mime Centrum (NMC) en de Stichting Nederlandse Pantomime (SNP), zoals deze opgeslagen staan in het IWO depot van de UvA Allard Pierson Theatercollectie.
Op de foto is een gedeelte van de Mime Archieven te zien. De twee archieven samen nemen 19 strekkende meter in. Ook is hier een naburig archief van sopraan Erna Spoorenberg zichtbaar. Voor een beschrijving van de inhoud van de dozen, zie in de bronnenlijst de plaatsingslijsten van de SNP en NMC Mime Archieven.
The archives of the Dutch Mime Centre (NMC) and the Dutch Pantomime Foundation (SNP), as stored in the IWO depot of the Special Collections Department of the University of Amsterdam.
This photo shows a part of the Mime Archives. The two archives together occupy 19 linear metres. Also a nearby archive of soprano Erna Spoorenberg is visible here. For a description of the contents of these boxes, see elsewhere in this source list the inventory lists of the SNP and NMC Mime Archives (note: these lists are only available in Dutch at the moment).


Marijn de Langen (photo: Evelien Erichsen)

Onderzoeker Marijn de Langen studeerde Theaterwetenschap aan de UvA en werkt sinds 2002 aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten als theoriedocent aan de Mime Opleiding. Sinds 2007 is zij als onderzoeker verbonden aan het Lectoraat van de Academie voor Theater en Dans, waar zij leidinggeeft aan de docenten onderzoeksgroep Embodied Knowledge in Theatre and Dance (opgericht in 2019).
Geconfronteerd met het gebrek aan geschiedschrijving over de Nederlandse mime, begon zij ter verrijking van haar onderwijs aan de Mime Opleiding in 2004 een omvangrijk historisch onderzoek. In 2017 verdedigde Marijn de Langen haar proefschrift Mime denken: Nederlandse mime als manier van denken in en door de theaterpraktijk (Universiteit Utrecht). In de periode 2019-2021 kon zij, dankzij een postdoc beurs van SIA/NWO, toewerken naar een geïllustreerde publieksversie van dit proefschrift. Met steun van verschillende fondsen, waaronder het Prins Bernhard Cultuurfonds, verscheen in 2022 het boek Dutch Mime, en de Nederlandse versie Nederlandse Mime. Het boek, uitgegeven door Amsterdam University Press, is het eerste standaardwerk op dit gebied, telt 352 pagina’s en is rijk geïllustreerd. In 2024 is De Langen begonnen met onderzoek naar Aziatische sporen in de Nederlandse Mime. T’ai Chi Chuan docent Phoa Yan Tiong, die tussen 1965 en 1986 lesgaf op de Mime opleiding, is binnen deze ontwikkeling een sleutelfiguur is geweest.

Researcher Marijn de Langen graduated in Theater Studies at the University of Amsterdam and has been working at the Amsterdam University of the Arts as a theory teacher in the Mime School since 2001. Since 2007, she is a researcher at the Professorship of the Academy of Theatre and Dance, where she leads the teacher's research group Embodied Knowledge in Theatre and Dance (founded in 2019).
Faced with the lack of historiography on Dutch mime, she began an extensive historical research project in 2004, to enrich her teaching. In 2017, Marijn de Langen defended her dissertation Mime thinking: Dutch mime as a way of thinking in and through theater practice (Utrecht University). During 2019-2021, thanks to a postdoc grant from SIA/NWO, she was able to work toward an illustrated public version of this thesis. With the support of several funds, including the Prince Bernhard Culture Fund, the book Dutch Mime (and the Dutch version Nederlandse Mime), was published in 2022. The book, published by Amsterdam University Press, is the first standard work in the field, runs to 352 pages and is richly illustrated. In 2024, De Langen began researching Asian traces in Dutch Mime. T'ai Chi Chuan teacher Phoa Yan Tiong, who taught at the Mime school between 1965 and 1986, has been a key figure within this development.